System Prognozowania Epidemii Chorób
Strona projektu naukowego SPEC
Sucha zgnilizna kapustnych
Sucha zgnilizna kapustnych jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych i najgroźniejszych chorób rzepaku w Polsce i na świecie. Przyczyną choroby są dwa gatunki grzybów z rodzaju Leptosphaeria:
- Leptosphaeria maculans
- Leptosphaeria biglobosa
Grzyby te posiadają stadium konidialne Phoma lingam. Najczęściej rośliny rzepaku porażane są w okresie jesiennym, poprzez zarodniki stadium workowego (askospory). Zarodniki te, powstają w owocnikach zwanych pseudotecjami, na resztkach słomy rzepakowej z poprzedniego sezonu wegetacyjnego. Po wydobyciu się z owocników, askospory mogą się przemieszczać z wiatrem i zakażać rośliny w promieniu kilku kilometrów od miejsca, w którym znajdowało się źródło porażenia. Stwierdzono, iż owocniki z dojrzałymi zarodnikami pękają wyłącznie wtedy gdy zwilżą je krople deszczu, co umożliwia zarodnikom kiełkowanie na powierzchni mokrych liści. Zarodniki stadium konidialnego (piknidiospory) P. lingam są przyczyną wtórnego porażenia tych samych lub sąsiednich roślin. Zarodniki te przenoszone są z kroplami deszczu na niewielkie odległości. Po wniknięciu do rośliny, grzyb kolonizuje tkanki liści i przerasta do łodygi. Od terminu porażenia i tempa wzrostu grzyba w tkankach rośliny zależy nasilenie objawów i szkodliwość choroby. Gatunek L. maculans uważany jest za bardziej szkodliwy, albowiem porażeniu ulega podstawa łodygi, co powoduje przerwanie wiązek przewodzących i zamieranie całej rośliny; często już w stadium kwitnienia. Gatunek L. biglobosa wywołuje rozległe plamy na łodydze, lecz porażenie tkanek jest powierzchniowe. Celem zabiegów fungicydowych jest zahamowanie wzrostu patogena w tkankach liścia i zapobieganie przedostania się grzyba do łodyg rzepaku. Ponieważ porażenie roślin następuje głównie jesienią, zabiegi ochronne należy wykonać w okresie jesiennym.